Permacultuur Nederland

Martin Röll CC-BY-SA-3.0

Franz Xaver CC BY-SA 3.0

Willow CC BY 2.5

De vlier, ook wel bekend als gewone vlier, is een snelgroeiende struik met een kurkachtige schors die tot 10 meter hoog kan groeien. De vlier is inheems in Europa. 

De vlier heeft een voorkeur voor voedselrijke ietwat vochtge grond en groeit van orgine in bosranden en kan zowel in de halfschaduw als volle zon groeien. De vlier kan goed gebruikt worden in een omheining of afscheiding samen met andere struiken en lage bomen. 

De bladeren zijn groot, donkergroen en enigzins getand en staan meestal in groepjes van vijf. Thee van vlierbladeren werkt bloedreinigend, versterkt de afweer en wordt ingezet bij reuma, griep en verkoudheid.

De vlier bloeit met grote witte schermen, de bloemen bevatten zowel de mannelijke als de vrouwelijke delen en wordt bestoven door (zweef)vliegen. De vlier is zelfbestuivend. De jonge knoppen kunnen worden ingelegd of toegevoegd aan salades. De bloemschermen kunnen gebruikt worden voor limonade of mousserende wijn; ook zijn ze gefrituurd te eten.

Zweefvliegen die aangetrokken worden door de vlier leggen eieren en de larven die daaruit komen eten bladluizen. Het aanplanten van één of meerdere vlierstruiken kan daarom goed helpen bij de natuurlijke bestrijding van bladluizen in je permacultuurtuin. 

De rijpe roodzwarte bessen die in trossen groeien zijn geschikt om o.a. sap, wijn, jam en hoestsiroop van te maken. Het is belangrijk om ze goed door te koken. Onrijpe vlierbessen zijn giftig, ze bevatten de toxische stof sambunigrine. 

Daarnaast is de vlier ook te gebruiken voor bepaalde kleurstoffen, en kan een uitgeholde vliertak dienst doen als fluitje. De eetbare paddenstoel judasoor kan regelmatig gevonden worden op de vlier. 

Twee familieleden van de gewone vlier uit Amerika die ook in ons klimaat te groeien zijn en eetbare kwaliteiten hebben zijn: Sambucus caerulea en Sambucus canadensis.